Nie podejmę się tego, bo pewnie coś mi się po drodze nie uda – tego typu wypowiedzi słyszmy, albo sami takie zdania wypowiadamy w momencie, gdy wpadnie nam do głowy pomysł na biznes, pomysł na wycieczkę dookoła świata lub organizacja dużego przyjęcia urodzinowego dla dziecka. Strach przed porażką jest czymś naturalnym. Jednak pozwolenie na to, aby strach nami zawładnął i bezczynność jest niepożądana. „Błędów nie popełnia tylko ten, kto nic nie robi” - powiedział kiedyś Napoleon Bonaparte. Każde działanie niesie ze sobą ryzyko pomyłki, a nawet porażki. Tylko wewnętrzna zgoda na nie daje szansę na sukces.
PORAŻKA TO DLA CIEBIE LEKCJA, CZY CIOS W TWARZ?
Wielu z nas traktuje porażki jako coś złego, negatywnego i nie chcemy, aby nam się przytrafiały. Ale niestety rzeczywistość jest taka, że jesteśmy na nie skazani, bez względu na wiek, płeć, posiadany status społeczny. Porażki zdarzają się dyrektorom banku, jak również sprzątaczce w szkole. Odróżnia nas tylko to, w jaki sposób do nich podchodzimy. Większość z nas o tym wie, a pomimo tego, tak wiele osób odczuwa ogromne poczucie winy, a czasem nawet podświadomie karze się, kiedy tylko doświadczy porażki. Strach, który rodzi się przed popełnieniem kolejnej porażki, kompletnie nas paraliżuje i blokuje. My poddajemy się i żyjemy tak „byle jak”.
Jak więc zmienić swoje podejście do porażek?
ZMIEŃ SWOJĄ PERSPEKTYWĘ
Jesteśmy uczeni niemalże od dziecka, że porażka to coś złego. Powinno się ich unikać i odnosić same sukcesy. Jak wiemy, życie tak nie wygląda. To normalne, że doświadczanie ich budzi w nas najczęściej nieprzyjemne emocje. Jednak starając się patrzeć obiektywnie, każda sytuacja, której doświadczamy, nie musi być wcale skierowana w nasze ego. To oznacza, że nie musimy postrzegac jej jako „dobrej” albo „złej”.
Słowo „porażka” jak również „sukces” to pojęcia, którym my nadajemy znaczenie. Czym według Ciebie jest sukces? Kiedy uznasz, że osiągnąłeś porażkę. Definicja obydwu pojęć są subiektywne dla każdego z nas. Dlatego sukces albo porażka powinny być dla Ciebie informacją, że Twoje działanie okazało się mniej lub bardziej skuteczne. Nic poza tym.
NAWYKI MYŚLOWE
To, w jaki sposób interpretujemy pojęcia zależy od naszych nawyków myślowych. Nawyk myślowy to taka automatyczna reakcja myślowa, która często ciągnie ze sobą również emocje na daną sytuację. Takie nawyki towarzyszą nam już w szkole. Kiedy dostaniemy niską ocenę z jakiegoś sprawdzianu, pojawiają się myśli: „ale jestem beznadziejny” albo „zapewne nie zdam z tego przedmiotu”.
Takie nawyki zupełnie Cię nie wspierają i będą obniżać Twoją pewność siebie niemalże do zera.
Zastąpienie szkodliwego nawyku myślowego innym, bardziej wspierającym, jak np. „nic się nie stało” albo „na kolejnym sprawdzianie więcej czasu poświęcę na naukę” będzie miało lepszy wpływ na Twoje samopoczucie.
PRAWO DO PORAŻKI
Im szybciej zdamy sobie sprawę z tego, że porażka to część naszego życia i oswoimy ją na poziomie umysłu i emocji, tym szybciej będziemy mogli osiągnąć wymarzony sukces. Wbrew pozorom to zgoda na porażkę sprawi, że wewnętrzne napięcie, silne parcie na sukces zmniejszy się, dzięki czemu pojawi się przestrzeń do swobodnego i kreatywnego działania. Być może pojawią się nowe rozwiązania, o których w stanie ogromnego napięcia nie jesteśmy w stanie myśleć.
Paradoksalnie przyznanie sobie prawa do porażki podnosi pewność siebie, bo w chwili, gdy dajemy sobie przyzwolenie na niepowodzenie, znika spirala lęku. Prawo do porażki jest więc naturalną kompetencją, dzięki której działamy mimo lęku i wątpliwości.
„Boję się, ale zrobię to, najwyżej się nie uda” -ta myśl przynosi ulgę na działanie, ale także uzmysławia nam, że konsekwencje porażki są często wyimaginowane, a już na pewno hiperbolizowane przez naszą wyobraźnię. Oczywiście niekiedy działania wymaga zaryzykowania czegoś więcej niż poczucia wartości, np. pieniędzy, jednak oszacowanie potencjalnych start i zysków i zgoda na te pierwsze może otworzyć nam drogę do działania.
3 KROKI DO ZMIANY MYŚLENIA
1. Weź odpowiedzialność za swoją porażkę i wybacz sobie
Nie wstydź się, że popełniasz porażki. Wstydź się, jeśli powtarzasz je w kółko i cierpisz na tym nie tylko ty, ale również inni. Musisz brać odpowiedzialność za porażki i wyciągać z nich wnioski. Zrozumienie tego to najtrudniejszy i najważniejszy etap w całym procesie. Zastanów się, jaki jest sens roztrzęsania Twojej porażki? W jaki sposób może ona na Ciebie wpłynąć oprócz podkopywania własnej wartości. Pora powiedzieć STOP. Jeśli ktoś ucierpiał przez konsekwencję Twoich działań, najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, to nie popełnić jej drugi raz.
Weź za siebie odpowiedzialność już teraz. Poczucie odpowiedzialności za siebie i za skutki swoich czynów to niezbędny warunek, określający wysoką dojrzałość człowieka.
2. Przyjmij postawę naukowca
Jeśli pamiętasz z lekcji historii, wielu wybitnych naukowców popełniało mnóstwo błędów, zanim osiągnęło sukces, odkryło coś znaczącego dla ludzkości. Wynalazca jest gotowy na porażki bo wie, że to jest nieodłączna część jego profesji. Pomyśl, czy tak daleko zaszedłby postęp technologiczny, gdyby każdy inżynier czy naukowiec poddawał się po pierwszych nieudanych próbach?
Naukowiec, które osiągnie porażkę traktuje ją jako neutralną informację, że to co zrobił, nie działa. I wie, że aby osiągnąć określony rezultat, musi wymyślić inną metodę.
Odpowiedz, czy chcesz być naukowcem, który prowadzi badania, w których próbuje odkryć swoje powołanie, swoją własną, unikalną drogę do spełnienia.
3. Daj sobie czas na zmianę
Pamiętaj, że pracujesz z nawykiem myślowym, który może być zakorzeniony w Twojej głowie mocniej lub słabiej. To, jak szybko uda Ci się przekuć swoje podejście do porażek w bardziej rozwojowe i wspierające, zależy tylko od Ciebie i od tego, jak często będziesz nad nim pracował.
NA KONIEC
Daj sobie prawo do porażki. Prawo do tego, że na swojej drodze napotkasz problemy, popełnisz mnóstwo błędów. Ale przyjdzie w końcu taki moment, kiedy powiesz, że te liczne porażki, były życiowymi doświadczeniami, które Cię ukształtowały. Z perspektywy czasu spojrzysz na porażki, jak na lekcje, które musiały się wydarzyć, które były cenne dla Ciebie, za które dzisiaj jesteś wdzięczny.